ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ρεβυθιά στο Ηράκλειο - Λέιντεν - Λισσαβώνα - Αθήνα - πάλι Ηράκλειο - Γιάννενα


5/1/10

Τα ρόδια

Ψηφιακό ρόδι από την ιστοθέση http://www.dpgr.gr/wallpapers/images/dimitriskan_Rodi.jpg

Υπάρχει ένα πρωτοχρονιάτικο έθιμο με ρόδια, μάλλον αρχαίας προέλευσης. Παλιά έβαζαν ένα ρόδι στα εικονίσματα (ίσως από την ημέρα του Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου) και το έπαιρναν μαζί τους στην εκκλησία το πρωί της Πρωτοχρονιάς. Γυρίζοντας στο σπίτι μετά τη λειτουργία, έσπαγαν το ρόδι στην πόρτα για γούρι και μετά έμπαιναν μέσα με το δεξί - για καλό ποδαρικό. Μάλλον από εκεί πρέπει να ξεκίνησε η κουβέντα τις προάλλες στο πατρικό μου, αν και δεν είμαι πολύ σίγουρος γιατί δεν πολυπρόσεχα στην αρχή.

Όποτε μαζευόμαστε γύρω από το κοινό τραπέζι ο πατέρας μου από κάπου πιάνεται και αρχίζει να διηγείται μια ιστορία. Συνήθως την έχει διηγηθεί ήδη κάμποσες φορές με προηγούμενες αφορμές και το ενδιαφέρον του κοινού είναι μειωμένο, χώρια που η μάνα μου που είναι ο μόνιμος ακροατής τα τελευταία πενήντα χρόνια συνήθως παρεμβάλλει παράσιτα. Αλλά αυτό με τα ρόδια δεν το είχα ξανακούσει, νομίζω. Ή ίσως λείπω πια πολύ καιρό και αρχίζω να ξεχνάω - δεν είμαι και πολύ σίγουρος.

Το περιστατικό πρέπει να είναι κάπου στα τέλη της δεκαετίας του τριάντα. Στο σπίτι του παππού μου, δίπλα στη στέρνα του Βαγιανού, είχε κάμποσες ροδιές. Μια μέρα (μπορεί και να ήταν Σεπτέμβρης, σκέφτομαι τώρα) η γιαγιά μου έστειλε τον πατέρα μου (καμμιά δεκαριά χρονών τότε ή λίγο παραπάνω) να πάει δυο-τρία ρόδια στην κόρη του γείτονά τους του μπαρμπα-Γιάννη που ζούσε με τον άντρα της σε μια άλλη γειτονιά της Ακαμάτρας. Ο πιτσιρικάς πήγε μέχρι το σπίτι που του είπανε, βρήκε τη νοικοκυρά στην αυλή και της έδωσε τα ρόδια. Κάποια στιγμή πρόσεξε ένα κοριτσάκι πέντε έξι χρονών - την κόρη της νοικοκυράς - που παραμόνευε από το πλάι του σπιτιού. Όταν το κοριτσάκι είδε ότι την εντόπισαν έτρεξε γρήγορα στην πίσω πλευρά του σπιτιού.

- Η νύφη κρύφτηκε, είπε γελώντας η μάνα της.

Ο πιτσιρίκος που χρόνια αργότερα θα γινόταν ο πατέρας μου γύρισε σπίτι, όπου έμαθε πως τώρα που είχε τελειώσει το δημοτικό, θα έπρεπε να πάει είτε γυμνάσιο είτε σε κάποια τεχνική σχολή και η βούληση του πατέρα του έκλινε προς την τεχνική σχολή. Έπρεπε λοιπόν να γυρίσει στον Πειραιά και να ετοιμαστεί για τη σχολή. Λεφτά πολλά δεν υπήρχανε, κι έτσι για να εξοικονομήσει μερικά, σκαρφάλωσε στις ροδιές του Βαγιανού και έκοψε ίσαμε εκατό ρόδια για να τα πουλήσει.

Την εποχή εκείνη ο κόσμος πήγαινε ακόμα στην εκκλησία τις Κυριακές - ίσως όλο το χωριό. Ο πιτσιρικάς στήθηκε έξω από την Παναγία τη Λέφαινα και πούλησε όλα του τα ρόδια, πενήντα λεπτά το ένα. Μάζεψε ένα στρογγυλό πενηντάρικο που του έφτασε για τα εισιτήρια και για λίγο χαρτζιλίκι στον Πειραιά. Πρέπει να ήταν το τριανταοχτώ ή το τριανταεννιά - μετά ήρθε ο πόλεμος και άλλα πολλά, κι ο πατέρας μου εκτός από κάτι φευγαλέες επισκέψεις ως φαντάρος σε άδεια δεν ξαναπήγε στην Ικαρία μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του πενήντα.

Κάπου τότε γνώρισε (ή ίσως αναγνώρισε) την κοπέλα που θα γινόταν η μάνα μου - αρραβωνιάστηκαν λίγο καιρό μετά.

- Αυτή τη φορά δεν κρύφτηκες, της είπε.

Η κοπέλα τον κοίταξε με απορία.

- Πότε κρύφτηκα; του είπε.
- Όταν σας έφερα τα ρόδια, πριν τον πόλεμο.

Η μάνα μου διέκοψε την αφήγηση γύρω από το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι δηλώνοντας ότι δεν θυμόταν τίποτα για ρόδια ούτε το μπαμπά ως παιδί προπολεμικά. Το είπε όμως με ένα μάλλον σκανταλιάρικο ύφος που μπορεί και να σήμαινε το αντίθετο. Ύστερα γύρισε την κουβέντα από τα ρόδια στα πορτοκάλια και τις ευεργετικές τους ιδιότητες. Έχοντας κλεισμένα αθροιστικώς τα εκατόν εξηνταπέντε, εκ των οποίων τα εκατό και βάλε μαζί, οι γονείς μου έχουν ένα δικό τους τρόπο επικοινωνίας που δεν είναι πάντα κατανοητός ακόμα και στα παιδιά τους.

Πάντως αν είμαστε όλοι καλά, πρώτα ο Θεός, λέω του χρόνου να τους οργανώσουμε ένα πάρτυ-ιωβήλαιο για τα πενήντα χρόνια γάμου. Αλλά πρέπει να θυμηθώ το καλοκαίρι να κοιτάξω αν έχει ακόμα ροδιές στου Βαγιανού. Αλλά και να μην έχει, ρόδια βρίσκονται, το βασικό είναι να 'μαστε καλά, έτσι δεν είναι;

Άντε, καλή χρονιά σε όλους.

6 σχόλια:

Idom είπε...

Έτσι είναι!!!

Να είμσατε καλά!

Να είσαι καλά Ροβιθέ, το ίδιο και οι γονείς σου και - γιατί όχι - να συμπληρώσουν και τα 150 συνολικά έτη, μαζί.

Συγκινητικότατη ιστορία. Από τις πιο όμορφες. Και τυπική για σενάριο, θα έλεγα. :-)

Και η δική μου η γειτονοπούλα κρυβόταν όταν με έβλεπε μικρό και ακόμα κρύβεται, που κάπως μεγάλωσα. Συγκεκριμένα αλλάζει στενό, όποτε με βλέπει από μακριά.
Τώρα που ξέρω, θα πάω να της πω ότι όταν μεγαλώσουμε γα τα καλά, θα με παντρευτεί! :-)))

Idom

Ανώνυμος είπε...

...ταξίδευα στη βλογόσφαιρα...και ξάφνου...μια ανάρτηση..θύμησες νοσταλγικές...από μια πατρίδα που μου λείπει...εικόνες..που αφουγκράζονται..δάκρυα καρδιάς..και μιας ψυχής που πάντα θα ταξιδεύει...στο ικάριο...
......τηλαυγής φάρος οι ζωές σας.

ολα θα πανε καλα... είπε...

τι ωραία ιστορία,Ροβιθέ,μου αρέσει να διαβάζω τέτοιες ιστορίες.Και πράγματι συγκινητική.Και ο δικός μου ο πατέρας,όταν,σπάνια,μαζευόμαστε όλοι μαζί,μάς λέει ιστορίες από τον τόπο που μεγάλωσε και ξέρουμε απέξω όλα τα ονόματα των γνωστών και συμμαθητών του,εμείς,τα παιδιά του,χωρίς βέβαια να τους έχουμε ποτέ δει!Έχουμε μάθει απέξω τις ιστορίες αλλά για έναν περίεργο λόγο μας αρέσει και τις ξανακούμε.Σαν έθιμο,κάτι τέτοιο.Όταν ακούμε τον πατέρα μας να αφηγείται,καταλαβαίνουμε πως όλα πάνε καλά!
Οι δικοί μου είναι μαζί "επισήμως" 46 χρόνια αλλά γνωρίζονται μισό αιώνα ακριβώς.
Καλή χρονιά!

Καραβάκι είπε...

Τρυφερή,νοσταλγική η διήγηση σου... Κι οι λέξεις σου,αυτές που περιγράφουν την οικογένεια σου μοιάζουν με τους κατακκόκινους καρπούς του ροδιού.Χυμώδεις και ολοζώντανες.Σπάνια πια συναντάς οικογένειες μαζεμένες γύρω από το τραπέζι.Κι όπου υπάρχουν είναι ευλογημένες.
Καλή χρονιά εύχομαι.Είθε το ρόδι να φέρει υγεία και καλή τύχη σε σένα και την οικογένεια σου.

Β. είπε...

Ιδομ, αλλάξτε γειτονιά καλύτερα, γιατί μάλλον θα αργήσει να μεγαλώσει...

Ανώνυμε, γιατί τόση ανωνυμία; Βάλτε ένα ψευδωνυμάκι να συνεννοούμαστε... Ευχαριστώ πάντως, να είστε καλά.

Κι εγώ ελπίζω πως όλα θα πάνε καλά, κι ελπίζω ακόμα σε μισό αιώνα να το ξανασυζητήσουμε.

Καραβάκι, ευχαριστώ πολύ. Δεν είναι τα ρόδια που φέρνουν την υγεία και πραγματοποιούν τις ευχές, αλλά εύχομαι και σε σένα το καλύτερο.

Καλή χρονιά σε όλους.

Idom είπε...

Πάντως οι διηγήσεις τού πατέρα στο τραπέζι, μού θύμησαν το "Όταν ο Ήλιος..." τής Ζωρζ Σαρή.
Περιγράφει και εκείνη τον πάτερ φαμίλια να λέει (και ξαναλέει τις ίδιες) ιστορίες, τις κόρες του να βαριούνται και να έχουν επινοήσει έναν κώδικα χειροπρακτικής συνομιλίας.

Σού εύχομαι - εφ' όσον το θέλεις - να γίνεις και εσύ ένας αντάξιος πάτερ φαμίλιας!

Idom